U Federaciji BiH se ove zime bilježi manji broj dana sa temperaturnim inverzijama (maglom) te su iz tog razloga i kraće epizode zagađenja zraka.
Potvrdio je to za Fenu stručni saradnik iz Federalnog hidrometeorološkog zavoda Enis Krečinić precizirajući da su u periodu od novembra 2021. do kraja januara 2022. godine u odnosu na isti period prethodnih godina u Federaciji zabilježene kraće epizode zagađenja zraka sa dosta nižim maksimalnim vrijednostima.
– Šta nas očekuje u narednim godinama ne može se precizirati ali se globalno očekuju slabije zime uslijed klimatskih promjena što bi u Federaciji BiH rezultiralo sa manje dana sa prekoračenjem vrijednosti zagađujućih materija – kaže Krečinić.
Od novembra do kraja januara evidentna su bila prekoračenja lebdećih čestica, sumpor dioksida i azotnih oksida na području cijele FBiH.
– U odnosu na prethodne godine same epizode zagađenja su trajale kraće i same koncentracije nisu dostizale ekstremne vrijednosti kao što je to bio slučaj u prethodnim godinama. Na području Kantona Sarajeva imali smo nekoliko epizoda sa proglašenim mjerama pripravnosti i upozorenja ali nijednom nismo imali proglašenu uzbunu – istakao je Krečinić.
Osim prekoračenja vrijednosti lebdećih čestica (prašine) u Kantonu Sarajevo nisu zabilježena dnevna prekoračenja drugih polutanata.
– Zeničko-dobojski i Tuzlanski kanton su u istom periodu pored prekoračenja prašine bilježili i prekoračenja sumpor dioksida i azotnih oksida sto je očekivano u tim sredinama radi velikih postrojenja koja za svoju proizvodnju koriste ugalj (termoelektrane, željezare, koksare, i sl.) – kazao je Krečinić.
Naglašava da su od novembra do januara vrijednosti dostizale do 350 mikrograma po metru kubnom za lebdeće čestice dok je granična vrijednost za 24 sata 50 mikrograma po metru kubnom zraka.
– Prethodnih godina te vrijednosti su dostizale i do 700 mikrograma po metru kubnom. Dakle, bilježimo pad tih maksimuma koje smo imali prethodnih godina – pojasnio je Krečinić.
Krajem prošle godine u rad su puštene dvije nove mjerne stanice, jedna u Bihaću, druga u Livnu.
– Bihać je imao slične uslove kao i Sarajevo i imao je česta prekoračenja lebdećih čestica (prašine) dok je Livno bilo relativno čisto u tom periodu. Pored ovih stanica imali smo prekoračenja prašine u Goraždu i Jajcu. Kada govorimo o stepenu zagađenja Sarajeva u odnosu na druge gradove tu nije bilo neke velike razlike, u periodima stabilnih vremenskih uslova prekoračenja su bila manje više na svim mjernim mjestima i nije bilo velikih odstupanja – navodi Krečinić.
Jedan od glavnih uzroka stalnih prekoračenja vrijednosti zagađujućih materija u zraku su kotlinska konfiguracija tla, odnosno geografski položaj i morfologija terena na kojem su smješteni naši gradovi.
– Sarajevska kotlina ima takav položaj i morfologiju da se u zimskom periodu pretvara u bazen koji u uslovima temperaturne inverzije (magle) nema mogućnost provjetravanja i sve što se emituje u tom periodu ostaje unutar tog bazena. Ako uzmemo u obzir da na tom prostoru živi oko 400.000 ljudi, više od 120.000 automobila onda moramo biti svjesni da nikada ne možemo očekivati da imamo idealne uslove i čist zrak u zimskom periodu. Sarajevske magle su problem koji postoji od uvijek i opjevane su kao takve – rezimirao je temu zagađenja zraka i kotlinskih magli u razgovoru za Fenu stručni saradnik iz Federalnog hidrometeorološkog zavoda Enis Krečinić.
