Opština Andrijevica, smještena na sjeveru Crne Gore, dugo godina jedna je od najsiromašnijih opština ove države. Nezaposlenost stanovništva, nerazvijena privreda, kao i stalni migracioni procesi, nešto je sa čime se ovaj kraj susreće već decenijama. Međutim, ovo područje stvorilo je mnogo poznatih i obrazovanih pojedinaca. Takođe, „najveća pleme Crne Gore i Srbije, Vasojevići, od kojeg je nastalo oko 100 porodica potiče upravo iz Andrijevice“, tvrde stanovnici ove opštine.
Prema posljednjem popisu stanovništva, nešto preko pet hiljada stanovnika živi na teritoriju opštine. Od tog broja, svega 700 ljudi je u gradskom jezgru, dok je ostatak u seoskom području. Uprkos prirodnim resursima, razvoj opštine ide sporo. To je i razlog zašto mladi ljudi konstantno napuštaju ovaj kraj. Predsjednik Opštine Andrijevica Srđan Mašović, ipak, vjeruje da će opština uspjeti da mlade ljude zadrži u Andrijevici.
“Naša šansa je u što boljoj valorizaciji prirodnih resursa. Već smo blizu dogovora oko otvaranja fabrike za proizvodnju peleta. Tu će se uposliti nekoliko desetina radnika iz naše opštine. Takođe, pokušaćemo da iskoristimo hidro potencijal, otvaranjem manjih hidroelektrana”, kaže Mašović.
Veliki broj obrazovanih ljudi
Iako je stanje u Andrijevici slično kao i u ostalim opštinama na sjeveru Crne Gore, stiče se utisak da razvoj Andrijevice ne ide onako kako bi željeli žitelji ovog kraja. Ono sa čime se definitivno može pohvaliti ova opština, i cijela Limska dolina jeste broj obrazovanih ljudi. Iako svoju fizionomiju dobija tek sredinom 19. vijeka, Andrijevica predstavlja kulturnu i obrazovnu prijestolnicu ovog dijela Crne Gore. Iz Andrijevice i susjedne opštine Berana potiče pleme Vasojevići, najveće u Crnoj Gori i Srbiji. Upravo ovo je pleme dalo veliki broj intelektualaca i doktora nauka, objasnit će vam stanovnici Andrijevice.
“U monografiji o Vasojevićima, koja je objavljena 2010. godine, navedeno je da je pleme Vasojevići, a to je prostor Andrijevice i Berana dalo oko 200 doktora nauka. To je dakle do 2010. godine. Nije tačno precizirano koliko je iz Berana, a koliko iz Andrijevice, ali radi se o velikom broju intelektualaca iz raznih oblasti. Nažalost, najveći dio tih doktora nauka danas nisu ovdje, već su svoje znanje dijelili u drugim gradovima Crne Gore, ali i ostalih zemalja“, kaže za Anadolu Agency (AA) Veselin Bakić, bivši načelnik ove opštine.
Nakon prijestolnice Cetinja, u Andrijevici je otvorena prva državna škola u Crnoj Gori. Takođe, 1892. godine u Andrijevici su otvorene prva biblioteka i čitaonica u Crnoj Gori. U periodu od 1882. do 1910. godine na ovim prostorima počinje sa radom još nekoliko privatnih škola. To je dalo izvanredne rezultate na polju prosvjećenosti, pa prema popisu stanovništva iz 1909. godine, razmjerno broju stanovnika, Andrijevica je druga varoš prema broju pismenih u Crnoj Gori, odmah poslije Cetinja. Danas, Andrijevica ima dvije osnovne i jednu srednju mješovitu školu. Prema riječima direktora Osnovne škole “Bajo Jojić” Dobrašina Lalevića, broj učenika je manji nego prošle godine.
“Zabilježen je pad u odnosu na isti period prošle godine. Oko 480 učenika je upisano ove školske godine”, kaže Lalević.
Rodni grad Mihaila Lalića
Andrijevica je bila okružni centar sve do 1921. godine. Godine 1958. dobila je status opštine, ali je to trajalo dvije godine. Ovaj grad je ponovo opština od 1991. godine. Mnogi poznati pisci i književnici rođeni su u ovom gradu. Jedan od njih je i Mihailo Lalić, književnik, dobitnik najvećih jugoslavenskih nagrada.
“Sa ovog područja potiču mnogi književnici. U selu Trepča rođen je Mihailo Lalić, jedan od najvećih književnika. Mi, kao lokalna samouprava smo prije četiri godine napravili spomen kuću u njegovom rodnom mjestu”, kaže Veselin Bakić.
Osim Mihaila Lalića, direktor andrijevačke osnovne škole Dobrašin Lalević nabraja još neke poznate književnika iz ovog kraja.
“Andrijevica je grad koji je mnogo značaja pridavao duhovnosti. Nemojmo zaboraviti da su porijeklom iz Andrijevice osim čuvenog Mihaila Lalića, i Čedo Vuković, Radovan Zogović, kao i mnogi drugi“, ističe Lalević.
Suosnivači Fudbalskg kluba Galatasaray
Posljednjih mjeseci Andrijevica postaje poznata i po nekadašnjim fudbalerima slavnog turskog velikana Galatasraya. Naime, početkom 20. vijeka, braća Milo i Pavle Bakić, porijeklom iz andrijevačkog sela Zabrđe otišli su u Tursku, i zajedno sa još 11 drugova osnovali Fudbalski klub Galatasaray. Mnogi smatraju da je Milo Bakić najbolji fudbaler Galatasaraya svih vremena. Početkom juna ove godine Uprava Galatasaraya je posjetila rodno selo Mila i Pavla Bakića, piše Anadolu Agency.
