Za vrijeme komunističkog režima Envera Hodže u Albaniji od kraja Drugog svjetskog rata do njegove smrti 1985. godine širom zemlje je izgrađeno više od 700.000 bunkera, a najveći od njih i jedino atomsko sklonište se od nedavno koristi kao muzej, piše Anadolu Agency (AA). Muzej historije i umjetnosti “Munk’art” u mjestu Sis-Tufin u blizini albanske prijestolnice Tirane nedavno je otvoren za posjetioce, a ceremoniji otvorenja je prisustvovao i aktuelni premijer zemlje Edi Rama. Riječ je o atomskom skloništu koje je vlast Envera Hodže izgradila u periodu od 1972. do 1978. godine, a koje se nalazi u kompleksu kasarne albanskih oružanih snaga.
Ovo skupo petospratno zdanje ima ukupno 106 prostorija, a izgrađeno je s ciljem zaštite visokopozicioniranih zvaničnika u slučaju nuklearnog napada na Albaniju. Sklonište ima pet ulaza, na kojima su neprobojna vrata. Gjergj Boci godinama radi na očuvanju i uređivanju pomenutog skloništa, a u razgovoru sa novinarom AA je istakao da je taj kompleks izgrađen za potrebe u ratnim uvjetima života.
Ističući da je do 1997. godine ulazak u sklonište bio moguć samo uz odobrenje nadležnog ministra, Boci je kazao da unutar skloništa imaju i prostorije isključivo uređene za boravak bivšeg lidera Envera Hodže. Nataša Konxhi već tri decenije radi u atomskom skloništu koje je otvoreno kao muzej, a za AA je kazala da unutar kompleksa postoji i trgovina u kojoj je radila kada bi u kompleksu boravila vojska. “Iako sam bila povremeni uposlenik, nisam mnogo znala o aktivnostima i dešavanjima u skloništu. Obični ljudi nisu znali za sklonište, kao ni šta se u njemu nalazilo. Sretna sam da je kompleks otvoren za javnost i da sada možemo saznati mnogo o njemu”, kazala je Knoxhi.
Posebne prostorije za Envera Hodžu i premijera Shehua
Prostorije koje su uređene isključivo za boravak Envera Hodže i tadašnjeg premijera Mehmeta Shehua privlače ponajviše pažnje javnosti. Nekada atomsko sklonište komunističkog vrha Albanije, a danas muzej historije i umjetnosti, posjetiocima otkriva brojne nepoznate detalje i ostavštinu vremena u kojem je građen. Brojne fotografije, automobili, potrebne stvari u slučaju nuklearnog napada, stacionar i oružje eksponati su muzeja koji privlače najviše pažnje.
Današnji muzej, koji se u doba vladavine Envera Hodže vodio pod kodnim imenom “0774” posjetiocima također nudi brojne eksponate vojnih uniformi, opreme, dokumenata i geografskih karata. Amfiteatar u skloništu je još jedna prostorija koja plijeni pažnju posjetilaca, a namijenjena je za sastanke vrha zemlje u ratnim uvjetima.
Enver Hodža je rođen 16. oktobra 1908. godine u Gjirokastru. Kao 22-godišnjak odlazi na studij u Francusku, gdje počinje pisati za “Humanite”, glasilo Komunističke partije Francuske. Po povratku u Albaniju 1936. godine nekoliko godina je predavao francuski jezik. Nastavničku karijeru je okončao tri godine kasnije, kada je Italija okupirala Albaniju. U Tirani otvara prodavnicu duhana, koja uskoro prerasta u stjecište komunističke omladine i priprema za otpot prema okupatoru. Osam komunističkih grupa se 08. novembra 1941. godine udružilo u Albansku partiju rada, a Hodža je dvije godine kasnije izabran za generalnog sekretara partije. Godinu kasnije je postavljen i na čelo države, kojom je vladao 41 godinu do aprila 1985. godine kada je i preminuo.
Tokom vladavine je bio veliki simpatizer lika i dkjela lidera SSSR-a Staljina. Albanija je 1967. godine i zvanično postala jedina ateistička zemlja u svijetu. Provodio je industrijalizaciju zemlje, a veleposjednicima je oduzimao zemlju i provodio naturalizaciju iste. U eri vladavine Envera Hodže Albanija je postala poprište najradikalnijeg komunističkog režima, koju je on svojom politikom izolirao od odnosa s ostatkom svijeta.
