U okviru nastavka obnove banjalučke tvrđave “Kastel”, koja se nalazi na Listi nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine, danas je i zvanično okončana rekonstrukcija južnog bedema utvrđenja.
U nastojanju da se svake godine obnavlja po dio tvrđave, Grad Banja Luka je za tu rekonstrukciju izdvojio 120.000 KM.
Gradonačelnik Igor Radojičić, koji je danas obišao obnovljeni bedem, istakao je da bi taj dio “Kastela” što prije trebalo staviti u upotrebu, jer bi u suprotnom opet bio devastiran i oštećen.
– Ovdje je jedna od kula u kojoj se nekada nalazio ugostiteljski objekat, a u planu je da naredne godine završimo i obnovu vrata tvrđave koja se nalaze u neposrednoj blizini i koja vode prema Vrbasu – rekao je Radojičić.
Podsjetio je da se obnova “Kastela” obavlja fazno, zavisno od raspoložih sredstava u gradskoj kasi.
U ranijim godinama, uz finansijsku podršku Evropske unije, obnovljena je polovina tvrđave te je i nakon toga nastavljena obnova, ali sredstvima iz gradskog budžeta.
Radojičić je kazao da će u budućnosti najveći izazov biti obnova urušene artiljerijske kasarne u okviru “Kastela”, koja zahtijeva velika finansijska sredstva, ističući da će, bez pomoći EU ili drugih donatorskih izvora, rekonstrukcija tog objekta ići veoma sporo.
Arheologinja iz Muzeja RS Ivana Pandžić izjavila je da su paralelno sa obnovom bedema, rađena i arheološka istraživanja na tom lokalitetu.
– “Kastel” je u arheološkom smislu još uvijek neistražen, a planiramo da istraživanja nastavimo iduće godine – navela je Pandžić.
Tvrđava “Kastel” je najstariji istorijski spomenik u gradu Banja Luci. Najstariji tragovi naselja na području grada su ostaci neolitskog gradinskog naselja koji su upravo pronađeni na prostoru gradske tvrđave “Kastel”. Nalazi se u središnjem dijelu grada, koji dominira lijevom obalom Vrbasa.
O vremenu nastanka tog objekta ne postoje pouzdani podaci. Intezivna izgradnja “Kastela” počinje u pretposljednjoj deceniji XV vijeka, za vrijeme turske okupacije i vladavine Ferhad paše Sokolovića (1574-1588), koji pored tog utvrđenja gradi i niz drugih objekata orijentalnog tipa. Ferhad-paša na mjestu današnjeg “Kastela” prvo gradi svoju utvrđenu tophanu (arsenal), da bi desetak godina kasnije tophana prerasla u pravi utvrđeni grad sa kulama i tabijama, koji se neprestano dograđivao.
